Rozpoznać dobry interfejs (GUI) bardzo łatwo od strony użytkownika. Kojarzy się z bezproblemowym wykonywaniem akcji, szybkim działaniem, przewidywalnością i satysfakcją z interakcji. Nie zmusza do nadmiernego rozpracowywania funkcji. Nie zwraca na siebie uwagi do tego stopnia, że wydaje się niewidoczny, ponieważ użytkownik skupia się przez cały czas na sobie i swoich potrzebach. Wydaje się wręcz skrojony na miarę.
Na takie doświadczenie pracuje zespół specjalistów uwikłanych w wiele wyzwań z dziedziny UX.
UI to zintegrowana przestrzeń interakcji, w której użytkownik wykonuje działania. Za pomocą graficznych, łatwych do zrozumienia elementów, porusza się po oprogramowaniu. Wydaje polecenia i odbiera ich wyniki. Sekwencja takich interakcji prowadzi do osiągnięcia celów z puli rozwiązań oferowanych przez oprogramowanie.
Sukces interfejsu zależy od tego, czy owa przestrzeń jest dopasowana do oczekiwań danego typu użytkownika. Zadaniem designera jest zaprojektowanie estetycznej, czytelnej, pasującej do marki i spójnej szaty graficznej, a przy tym umieszczanie poszczególnych elementów w miejscach zgodnych ze sposobem myślenia i nawykami grupy docelowej. Tak, żeby interfejs od pierwszego zetknięcia budził zaufanie znajomym układem, a jednocześnie był atrakcyjny wizualnie i skłaniał do używania oprogramowania.
Jeśli tak się stanie, UI będzie nie tylko pośrednikiem pomiędzy użytkownikiem a oprogramowaniem, ale także pomiędzy problemami użytkownika, a rozwiązaniami oferowanymi przez biznesowego właściciela produktu.
Projektowanie skutecznego interfejsu użytkownika wymaga zatem zoptymalizowanego, uporządkowanego podejścia.
Aby stworzyć i dopasować interfejs do użytkownika, trzeba znać zakres w jakim się to ma odbyć. Oczekiwania biznesowe interesariuszy powinny się przełożyć na konkretne funkcjonalności, które dany interfejs powinien posiadać, aby realizować cele biznesowe.
Należy zatem sprecyzować:
Ten etap wymaga czujności i metodycznego podejścia. Analiza sprowadza się do poznania nawyków, oczekiwań, problemów i wyzwań użytkownika w kontekście działania przyszłego produktu. Zespół cech osobowości wpłynie na sposób funkcjonowania interfejsu.
Można przy tym śmiało stwierdzić, że najczęściej użytkownicy sami nie znają się na swoich potrzebach i oczekiwaniach. Gdyby zapytać statystycznego przedstawiciela grupy docelowej, jaki powinien być idealny dla niego samego interfejs oprogramowania z danej dziedziny, jakie zadania realizować i w jaki sposób, oparłby swoje sugestie o doświadczenia z innymi interfejsami, luźne obserwacje, domysły i założenia na temat działania różnych funkcji w produktach, których techniczne zawiłości, zależności i ograniczenia są mu obce.
Mówił o tym już Henry Ford:
„Gdybyśmy zapytali klientów czego potrzebują, to powiedzieliby, że szybszego konia, ponieważ nie wiedzieli czym właściwie jest samochód”
Dlatego do kompetentnego zbadania oczekiwań i potrzeb użytkownika interfejsu niezbędne są badania UX. Specjaliści na tym etapie stosują najczęściej:
IA stanowi kręgosłup interfejsu. Produkt funkcjonuje według specjalnie zaprojektowanej struktury informacyjnej. Zawiera ona system organizacji, powiązań informacji – który kształtuje relacje między treścią a funkcjonalnościami. Ta architektura nie jest pokazywana użytkownikowi, lecz stanowi mapę działania całego interfejsu i wymusza ścieżki interakcji dostępne dla użytkownika.
Wpływa tym samym na UX, ponieważ użytkownik intuicyjnie wyczuwa i ocenia sposób, w jaki dostarczane są mu treści. Z tego powodu architektura musi uwzględniać takie podziały i połączenia pomiędzy informacjami, które pasują do potrzeb i oczekiwań użytkownika.
Definiowanie architektury informacji odbywa się w formie diagramów i arkuszy kalkulacyjnych etapami:
Proces przekształcania koncepcji, wiedzy o użytkownikach oraz ustaleń biznesowo-technicznych w symulację rzeczywistego interfejsu, zdatną do testowania z użytkownikami. Mowa tu przede wszytkim o interaktywnych prototypach high-fidelity, które w przeciwieństwie do low-fi, pozwalają na wszechstronne i efektywne badanie użyteczności oraz funkcjonalności interfejsu.
Projektowanie prototypów przeprowadza się w programach takich, jak UXPin, Marvel, Origami Studio czy Adobe XD. Wybór narzędzia zależy od specyfiki interakcji, które mają się złożyć na UX docelowego interfejsu. Im bardziej zasoby i funkcje wybranego oprogramowania odzwierciedlają charakterystykę użytkowania produktu, tym szybciej i w bardziej zautomatyzowany sposób można projektować kolejne, coraz lepsze prototypy – a to oszczędza czas i budżet.
Gotowe prototypy są weryfikowane w celu poznania słabych stron user experience oraz interfejsu w ogóle. Testy użyteczności to wydajna metoda badawcza odnosząca się do całej grupy docelowej, pomimo że nie wymaga dużej grupy badanych (wystarczy pięciu) ani wielu dni testowych (sesja trwa do 90 minut), żeby poznać rzeczywiste problemy z interfejsem oraz ich przyczyny.
Skuteczne testy przeprowadza się stacjonarnie lub zdalnie. W drugim przypadku można wyeliminować wyzwania organizacyjne związane z wynajęciem sali, zgromadzeniem sprzętu i dotarciem uczestników na miejsce w tym samym czasie.
Dzisiejsze oprogramowanie pozwala na wszechstronne i kompleksowe testy zdalne:
Po testach sporządzany jest raport z listą niedociągnięć w UI oraz rekomendacjami dla zespołu projektowego. Dokument ma pozwalać zrozumieć, które elementy interfejsu i w jaki sposób odpowiadają za problemy z użytecznością oraz co należy zrobić, żeby poprawić sytuację użytkownika.
Na podstawie finalnej wersji prototypu (również przetestowanej) tworzy się projekt interfejsu użytkownika. Niezależnie od informacji pozyskanych w trakcie wcześniejszych etapów i usprawnień wdrożonych w imię poprawy UX, warto pamiętać o kilku uniwersalnych zasadach projektowania UI:
Wszystkie powyższe wskazówki pochodzą od Jakoba Nielsena – autora heurystyk stosowanych powszechnie w dziedzinie UX.
Zasady projektowania UI to temat na wiele artykułów, książek i serię kompleksowych szkoleń. Na początek warto znać ogólne priorytety, choćby dla przyspieszenia dalszego wyszukiwania informacji.
Ostatecznie jedna, zamknięta lista zasad, gwarantująca sukces każdego interfejsu, nie istnieje. To raczej budowany w toku doświadczenia katalog, do którego sięga zespół projektowy, dopasowując metody, rozwiązania i elementy z zakresu UX do charakteru nowo tworzonego UI – serca produktu cyfrowego.
Rolą każdego projektanta UI jest powiększanie swojego katalogu, co przyspiesza testy i budowę każdego nowego interfejsu, projektowanie doświadczenia (UX) spełniającego potrzeby użytkownika, a także rozwiązywanie problemów z użytecznością.
