Nie projektuj dla seniorów, tylko z nimi dla wszystkich.
Kim jest senior? Jak zdefiniować tę grupę w kontekście projektowania User Experience. Czy w tym przypadku wiek jest dobrą metryką? Posługujemy się często wiekiem, mówiąc o użytkownikach 50+/60+.
W przypadku projektowania jednak sam wiek nie ma dużego znaczenia, w odróżnieniu od konsekwencji starzenia się w postaci zmian w naszej fizyczności. Przy czym zmiany te nie są zarezerwowane jedynie dla upływu lat. Mogą wystąpić w każdym wieku na skutek innych czynników.
Cztery główne problemy związane ze starzeniem się, które wpływają na korzystanie z produktów, w tym produktów cyfrowych (stron, sklepów, aplikacji):
Wszystkie powyższe kwestie dotyczą więc nie tylko seniorów, a użytkowników w ogóle. Nie mówimy więc o projektowaniu dla seniorów, a projektowaniu dla zróżnicowanych użytkowników końcowych w ogóle.
Wyobraź sobie produkt, jakim jest „balkonik”.
Wiele osób starszych postrzega balkoniki jako symbol starości, niepełnosprawności i słabości, co prowadzi do unikania korzystania z nich tak długo, jak to możliwe. To produkty wysyłające swoim designem sygnał — jestem stary.
Zauważcie, jak wiele produktów dla osób starszych pozbawionych jest niemal zupełnie atrakcyjności estetycznej, traktowanej jako coś zbędnego. Projektanci często tworzą produkty, które podkreślają wiek i ograniczenia osób starszych.
Norman argumentuje, że balkoniki są często projektowane jako tanie i nieatrakcyjne, zrobione z metalowych rurek, co potęguje negatywne skojarzenia. Twierdzi, że gdyby balkoniki zostały zaprojektowane jako stylowe, pożądane przedmioty, osoby starsze chętniej by z nich korzystały.
Można zapytać, dlaczego ktoś bez problemów zdrowotnych miałby chcieć produkt tego typu. Odpowiedź jest prosta — by realizować inne cele niż tylko związane ze zdrowiem, np. zwiększenie komfortu. Łatwo wyobrazić sobie przyrząd, który bierzemy na zakupy, a który możemy wykorzystać np. jako mobilne krzesło.
Projektowanie z myślą o osobach starszych (i szerzej, z myślą o osobach zagrożonych wykluczeniem) może przynieść korzyści wszystkim użytkownikom.
Obieraczka OXO Good Grips została pierwotnie zaprojektowana z myślą o osobach z artretyzmem, które miały problemy z używaniem tradycyjnych obieraczek. Posiada ona ergonomiczny uchwyt z miękkiego, antypoślizgowego materiału, który ułatwia trzymanie i zapewnia komfort użytkowania.
Mimo że obieraczka była przeznaczona dla osób z konkretnymi potrzebami, szybko zyskała popularność wśród szerokiego grona konsumentów. Stało się tak, ponieważ ergonomiczny uchwyt i wygoda użytkowania okazały się cenne dla wszystkich, a nie tylko dla osób starszych lub z problemami ze stawami.
Sukces obieraczki OXO Good Grips pokazuje, że projektowanie z myślą o osobach z ograniczeniami może prowadzić do stworzenia produktów lepszych dla wszystkich
Obieraczki marki OXO Good Grips
Badania fokusowe przeprowadzone przez Michaela Strantza ujawniły, że użytkownicy mają różne preferencje dotyczące wyglądu balkoników. Niektórzy chcieli, aby ich balkoniki wyróżniały się i były widoczne, podczas gdy inni preferowali neutralne kolory, aby nie zwracać na siebie uwagi. W rezultacie WALKABLE jest dostępny w trzech różnych wersjach kolorystycznych, inspirowanych sprzętem sportowym, aby stworzyć wrażenie aktywności.
Nowoczesny i atrakcyjny design: Scooter for Life ma przełamać stereotypy związane z tradycyjnymi balkonikami, które często kojarzą się z chorobą i starością. Został zaprojektowany tak, aby był estetyczny i atrakcyjny dla użytkowników w każdym wieku, przypominając bardziej modny skuter niż urządzenie medyczne.
Celem Scooter for Life jest zachęcanie do aktywności fizycznej i dłuższego zachowania sprawności. Zamiast zastępować chodzenie, ma on być urządzeniem wspomagającym, które ułatwia poruszanie się i zwiększa niezależność osób starszych. Często narzędzia tego typu zbyt szybko zastępują codzienny, naturalny wysiłek, wymuszając np. małe kroki, nadmierne obciążenie ramion lub pochyłą sylwetkę podczas korzystania.
Zauważcie również, jak ten balkonik nawiązuje do hulajnogi, symbolu młodości, dzieciństwa i zabawy.
Scooter for Life naśladujący wyglądem hulajnogę dziecięcą
Projektowane z myślą o sportowcach z niepełnosprawnością. Docelowo trafiły do domu ludzi, nawet tych, którzy po prostu cenią tę wyjątkową wygodę. Po drodze pomagają seniorom i osobom ze schorzeniami kręgosłupa.
Obuwie Go FlyEase z systemem łatwego zakładania
Zwykły czajnik, jaki widzimy w większości domów, jest gorzej zaprojektowany, niż mogłoby się wydawać. Wymaga pewnej dozy siły, sprawności i precyzji oraz ryzyko oparzenia. Osoby, które chociaż raz miały problem z nadgarstkiem wiedzą, o co chodzi.
Redesign czajnika marki Uccello
Po licznych wywiadach z osobami starszymi oraz osobami z zaburzeniami wzroku, ograniczoną zręcznością i siłą stało się jasne, że wielu ludzi nie jest w stanie obsługiwać czajników, produktu, który jest synonimem brytyjskiego gospodarstwa domowego. Respondenci wyjaśniali, że czajniki są zbyt ciężkie do trzymania lub zbyt trudne do przechylenia nad kubkiem. Podkreślali niepowodzenia istniejących prób rozwiązania tego problemu, z pomocniczymi urządzeniami takimi jak uchwyty do czajników stającymi się produktem stygmatyzującym, który podkreśla niepełnosprawność użytkownika. Nick Fitzpatrick, Designer, twórca “inkluzywnego czajnika” Inclusivitea.
Budowa tego urządzania ma na celu zminimalizować problemy, z jakimi się zmagają osoby z niepełnosprawnością ruchową, między innymi poprzez duże uchwyty po bokach czajnika oraz brak potrzeby przechylania go podczas przelewania wody do innego naczynia.
Redesign czajnika autorstwa Nicka Fitzpatrick
Barbara Beskind, 90-letnia designerka zauważyła, że wiele produktów dla seniorów nie jest projektowanych z myślą o ich rzeczywistych potrzebach. Beskind opowiada się za projektowaniem „z nami, a nie dla nas”, podkreślając znaczenie włączania perspektywy osób starszych w proces projektowania. To oznacza z kolei projektowanie zintegrowane z badaniami z użytkownikami Badania i konsultacje z użytkownikami miały kluczowy wpływ na powyższe projekty, kształtując zarówno ich funkcjonalność, jak i estetykę.
Projektowanie dla osób najbardziej wykluczonych przełoży się na tworzenie lepszego produktu dla wszystkich. Zauważcie, że w zestawieniu przykładów powyżej nie ma produktów cyfrowych. Dobrze zaprojektowana aplikacja powinna bez problemu służyć wszystkim użytkownikom, nawet z tym zagrożonym wykluczeniem. Dostępność z definicji to składowa dobrego projektu UX/UI.
Źródła
