Dobre projektowanie to nic innego jak tworzenie określonego produktu z myślą o tym, jakie doświadczenia związane z tym produktem będzie miał jego użytkownik. Dotyczy to wszelkiego rodzaju projektowania, od produktów użytkowych, po interfejsy użytkownika.
Chciałbyś zaprojektować sklep internetowy, tak, aby klienci chętnie do niego wracali? A może próbujesz wdrożyć aplikację i nie do końca wiesz, czy zadowoli odbiorcę? Na pomoc przychodzi Jakob Nielsen wraz z Rolfem Molichem, którzy w latach 90. XX wieku stworzyli listę 10 heurystyk, czyli ogólnych zasad, według których projektowanie ma być zorientowane na odbiorcę. Stosując te zasady, unikniesz problemów z użytecznością, które wynikają z najczęstszych błędów popełnianych przy projektowaniu. 10 heurystyk Nielsena można traktować jako swoisty dekalog projektowania UX:
Pokazuj status systemu
Każdy użytkownik, w każdym momencie korzystania z serwisu czy interfejsu, powinien mieć pewność, gdzie się znajduje. Czy będzie to strona internetowa, czy aplikacja mobilna, korzystający musi mieć poczucie bezpieczeństwa, wiedzieć gdzie się znajduje i jakie kroki są przed nim.
Na przykład zamawiasz jakiś produkt w sklepie internetowym. Wkładasz go do koszyka i przechodzisz do kasy. Powinieneś wiedzieć ile kroków ma kasa, na którym jesteś i jaki będzie następny (np. jesteś na podaniu danych dostawy, a czeka jeszcze wybór płatności).
W witrynach, które służą do konwertowania plików, dokładnie pokazany jest każdy krok procesu i bardzo często na bieżąco widać postęp przetwarzania, czy pobierania pliku.
Status systemu doskonale widoczny jest również w aplikacjach służących do zamawiania jedzenia. Czekając na dostawę, możesz sprawdzić, kiedy otrzymasz upragniony lunch.
Zachowaj zgodność pomiędzy systemem a rzeczywistością
Strona internetowa czy system powinny „mówić” zrozumiałym, prostym językiem, tak, aby każdy odbiorca mógł się w nich dobrze odnaleźć. Skomplikowane opisy czynności czy techniczny język, zrozumiały jedynie przez specjalistów, spowodują frustrację i niechęć.
Wykorzystanie tej heurystyki dobrze widoczne jest na przykład w interfejsach smartfonów, gdzie ikony doskonale odwzorowują funkcje aplikacji. Chcąc wyłączyć dźwięk w czasie rozmowy, klikniesz mikrofon, a chcąc odtworzyć muzykę, użyjesz przycisków znanych z fizycznych odtwarzaczy.
Daj użytkownikowi pełną kontrolę
Użytkownik powinien mieć możliwość poprawienia ewentualnych błędów, cofnięcia lub powtórzenia czynności, powrotu do poprzedniej strony czy anulowania całego procesu.
Doskonałym przykładem jest możliwość cofnięcia przez kilkanaście sekund wysłanej wiadomości w aplikacji Gmail, na wypadek gdybyśmy kliknęli „wyślij” przypadkiem.
Trzymaj się standardów i zachowaj spójność
Wyobraź sobie, że wchodzisz na stronę internetową, gdzie na każdej podstronie są inne ikony powrotu do strony głównej. Do tego różne fonty, mix kolorów, a menu raz u góry, a raz z boku. Nieintuicyjnie, prawda?
Spójność w danym systemie jest bardzo ważna. Zarówno kolorystyka, ikonografia jak i terminologia powinny być jednolite w całym systemie. Dotyczy to nie tylko witryn internetowych, ale także aplikacji.
Zapobiegaj błędom
Piąta z 10 heurystyk Nielsena mówi o zapobieganiu błędom. System powinien ostrzegać, na przykład, przed usunięciem konta, wymagać dodatkowych potwierdzeń, albo podsuwać podpowiedzi, w przypadku zakładania konta, aby użytkownik był informowany o konsekwencjach swojego działania.
Dobrym przykładem może być zastosowanie odpowiednich formularzy przy składaniu zamówienia. Podając swoje dane, na przykład kod pocztowy, widzisz, że musi być pięciocyfrowy, a numer telefonu powinien mieć 9 cyfr.
Unikanie błędów to też np. wykrycie słowa ”załącznik” w wiadomości mailowej i w przypadku braku jego załączenia zapytanie, czy na pewno wysłać bez załącznika.
Pozwalaj wybierać, zamiast zmuszać do pamiętania
Użytkownik, przechodząc przez różne procesy na stronie internetowej czy w aplikacji nie musi zapamiętywać ostatnio wybranych elementów. Np. w realizacji zamówienia produktu subskrypcyjnego cały czas powinny być dostępne parametry pakietu lub dobrane w procesie konfiguracji opcje. Użytkownik zawsze powinien mieć łatwo dostępny komplet informacji wymagany do ukończenia procesu z sukcesem przy minimalnym obciążaniu pamięci.
Zapewnij elastyczność i efektywność
Doskonałym przykładem zastosowania w praktyce tej heurystyki jest możliwość stosowania skrótów klawiaturowych, co znacznie przyspiesza pracę przy komputerze. W odniesieniu do systemów przykładem zapewnienia efektywności może być możliwość dodawania przedmiotów do schowka lub do ulubionych.
Wyobraź sobie przeszukiwanie sklepu, na przykład z obuwiem, bez użycia filtrów. Jeśli ktoś interesuje się modą, albo ma na to czas, to może sobie na to pozwolić, jednak możliwość zaznaczenia, chociażby rozmiaru, czy koloru, a później zapisania wybranych filtrów, znacznie ułatwi zakupy. Ważna będzie także możliwość sortowania wyników wyszukiwania.
Dbaj o estetykę i umiar
Estetyka danego systemu ma wpływ na jego odbiór przez użytkownika. Czołowy przedstawiciel modernizmu- Ludwig Mies van der Rohe, był wprawdzie architektem, ale jego pogląd na projektowanie zawarty w znanym aforyzmie: „mniej znaczy więcej”, jest aktualny również w przypadku projektowania systemów, stron internetowych i aplikacji. Jasność i przejrzystość w danej witrynie czy aplikacji sprawi, że użytkownik nie będzie przytłoczony nadmiarem informacji, grafik, ozdobników, a zatem z łatwością będzie mógł zrealizować zadanie, które chcemy, aby wykonał — dokona konwersji.
Każdy element interfejsu powinien być przemyślany, aby nie odwracać uwagi od istoty procesu. Na przykład w czasie zakładania konta w danym serwisie niepotrzebne będą żadne dodatkowe informacje oprócz uporządkowanego, przejrzystego formularza.
Zapewnij skuteczną obsługę błędów
Czasem pomimo prób zapobiegnięcia mu, wyświetla się komunikat o błędzie. Gdy użytkownik popełni błąd, powinien otrzymać jasne informacje o jego przyczynach oraz sposobach rozwiązania lub kolejnych krokach.
Komunikaty i ekrany błędów powinny być pisane przystępnym językiem pozbawionym informatycznego żargonu i jednoznacznie wskazywać, jak wrócić na “właściwe tory”.
Zadbaj o pomoc i dokumentację
Nawet jeżeli spełnisz wszystkie 10 heurystyk Nielsena w projektowaniu i stworzysz doskonałą stronę internetową czy aplikację mobilną, może się zdarzyć, że użytkownik będzie potrzebował pomocy (np. w sytuaci, gdy system jest bardzo rozbudowany i realizuje specyficzne funkcje). Powinna być ona łatwo dostępna, na przykład w dokumentacji online lub pomocy kontekstowej, dzięki której można odnaleźć odpowiedzi na najważniejsze pytania związane z działaniem systemu.
Ważna jest też możliwość bezpośredniego kontaktu z obsługą przez chat, e-mail lub telefon, aby każdy użytkownik znalazł odpowiednią pomoc przy napotkanym problemie.
Wiesz już czym jest 10 heurystyk Nielsena. Kierując się nimi jesteś w stanie uniknąć wielu błędów i stworzyć przyjazną użytkownikowi stronę internetową czy aplikację mobilną. Są to podstawowe, bardzo ogólne zasady projektowania, które możesz zastosować na samym początku swojej przygody z UX.
Komentarze
Dodaj komentarz