Co to jest design thinking i jak można go zastosować w projektowaniu UX?

Design thinking to metoda twórczego rozwiązywania problemów, skoncentrowana na człowieku i jego potrzebach. Jej głównym celem jest tworzenie innowacyjnych rozwiązań, które są użyteczne, pożądane przez użytkowników i technicznie możliwe do wdrożenia. Metoda ta łączy empatię wobec użytkownika, analizę problemu oraz eksperymentowanie z możliwymi rozwiązaniami.

Geneza design thinking

Choć samo pojęcie „design thinking” zyskało popularność stosunkowo niedawno, jego korzenie sięgają lat 60. i 70. XX wieku, kiedy zaczęto interesować się sposobem myślenia projektantów (ang. designers) jako źródłem innowacyjnych rozwiązań. Za jednego z pionierów uważa się Herberta A. Simona – amerykańskiego noblistę, który jako jeden z pierwszych opisał proces projektowy jako systemowe podejście do rozwiązywania problemów. Przełom nastąpił jednak dopiero w latach 90., gdy amerykańska firma IDEO, specjalizująca się w projektowaniu produktów i usług, sformalizowała proces design thinking i zaczęła stosować go szerzej w biznesie, edukacji i technologii.

Od tego czasu metoda stała się podstawą pracy wielu innowacyjnych firm i uczelni na całym świecie – w tym Stanford University, który stworzył tzw. d.school, czyli szkołę myślenia projektowego. Design thinking zaczęto traktować nie tylko jako podejście do tworzenia produktów, ale również jako sposób na budowanie kultury innowacji i rozwiązywanie złożonych problemów społecznych, technologicznych i organizacyjnych.

Etapy Design Thinking

Głównym celem design thinking jest wypracowanie innowacyjnych i praktycznych rozwiązań, które będą odpowiadać potrzebom klientów. Design thinking opiera się na pięciu fazach:

1. Empatia – Empatia jest pierwszą fazą design thinking. Polega na zrozumieniu potrzeb i problemów użytkowników. W tym celu należy przeprowadzić badania, które pozwolą na poznanie ich potrzeb i zachowań. Badania mogą być prowadzone na różne sposoby, np. za pomocą ankiety, wywiadu, obserwacji, testów użyteczności. Dzięki temu można poznać preferencje i oczekiwania użytkowników.
2. Definiowanie problemu – Po zrozumieniu potrzeb użytkowników należy sformułować problem, który ma być rozwiązany. Problem powinien być precyzyjny i jasny.
3. Generowanie pomysłów – W fazie generowania pomysłów należy poszukać różnych sposobów rozwiązania problemu. Można wykorzystać różne metody, np. burzę mózgów, mapowanie myśli, techniki SCAMPER.
4. Prototypowanie – Po wygenerowaniu pomysłów, należy przejść do fazy prototypowania. W tej fazie projektanci tworzą wizualne reprezentacje swojego rozwiązania, które pozwolą na przetestowanie koncepcji z użytkownikami. Prototypy mogą przybierać różne formy, od prostych szkiców, przez makiety po interaktywne modele.
5. Testowanie – Ostatnią fazą design thinking jest testowanie prototypów. W tej fazie projektanci przeprowadzają testy użyteczności, aby sprawdzić, czy ich rozwiązanie spełnia ich oczekiwania i potrzeby. Testowanie pozwala na zidentyfikowanie słabych punktów rozwiązania i wprowadzenie zmian, które poprawią jego jakość.

Zalety stosowania design thinking w projektowaniu UX

Stosowanie design thinking w projektowaniu UX przynosi wiele korzyści dla projektantów i użytkowników. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zalety.

• Skupienie na użytkowniku – Design thinking skupia się na użytkowniku i jego potrzebach. Pozwala to na tworzenie produktów, które będą spełniać ich oczekiwania i zapewnią im wygodę w korzystaniu z nich.
• Innowacyjność – Design thinking promuje innowacyjne rozwiązania. W trakcie procesu projektowania projektanci są zachęcani do myślenia poza schematami i szukania nowych rozwiązań, które pozwolą na stworzenie produktów o wyjątkowej jakości.
• Szybkie prototypowanie – Dzięki design thinking, projektanci są w stanie szybko tworzyć prototypy i testować swoje rozwiązania. Pozwala to na szybkie wprowadzenie zmian i ulepszenie produktu.
• Oszczędność czasu i kosztów – Design thinking pozwala na oszczędność czasu i kosztów w procesie projektowania. Dzięki szybkiemu prototypowaniu i testowaniu projektanci są w stanie wcześnie zidentyfikować słabe punkty swojego rozwiązania i wprowadzić zmiany, zanim zostanie ono wdrożone.

Przykłady zastosowania design thinking w praktyce

Design thinking znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie liczy się realna potrzeba użytkownika. Korzystają z niego zespoły projektowe pracujące nad nowymi aplikacjami, serwisami internetowymi czy usługami cyfrowymi. Metoda sprawdza się zarówno przy optymalizacji doświadczeń użytkowników w e-commerce, jak i przy tworzeniu narzędzi dla administracji publicznej czy rozwoju produktów edukacyjnych. Dzięki skupieniu na empatii i szybkim prototypowaniu pozwala szybko reagować na zmieniające się potrzeby i testować rozwiązania zanim zostaną w pełni wdrożone. To podejście, które skutecznie łączy perspektywę biznesową, technologiczną i ludzką.

Design thinking a inne metody projektowe

Design thinking często porównywany jest do metod takich jak lean UX, agile czy service design. Choć wszystkie te podejścia mają wspólny cel – tworzenie wartościowych produktów i usług – różnią się akcentami i sposobem działania. Design thinking koncentruje się przede wszystkim na użytkowniku i jego potrzebach, stawiając empatię na pierwszym miejscu. Lean UX skupia się bardziej na szybkim testowaniu hipotez i mierzeniu wyników, często w ścisłej współpracy z zespołem developerskim. Z kolei agile to podejście zorientowane na iteracyjne dostarczanie funkcjonalnych wersji produktu w krótkich cyklach.

Design thinking może być z powodzeniem łączony z innymi metodykami – np. stanowić etap wstępny przed wdrożeniem rozwiązania w ramach sprintów agile. To elastyczne narzędzie, które dobrze wpisuje się w nowoczesne procesy projektowe i pozwala nadać kierunek działaniom zespołu zanim jeszcze rozpoczną się prace techniczne.